• Ứng dụng chất điều hòa sinh trưởng làm tăng năng suất, chất lượng nông sản (Phần 1)

    Chất điu hòa sinh trưởng không chỉ có tác dụng trong vic điu chnh ra hoa tạo trái mà còn tác đng hu hết các lĩnh vc sn xut nông nghiệp nhằm tăng năng suất, chất lượng nông sản trong nông nghiệp.

    1. Kích thích sự sinh trưởng của cây trồng

    Đây là ứng dụng phổ biến và quan trọng nhất của chất điều hòa sinh trưởng đặc biệt là các loại cây lấy sợi, cây mía…thì sử dụng GA ( Gibberellin) có thể nâng cao năng suất rất nhiều, phun dung dịch GA nồng độ 20 – 50 ppm có thể làm chiều cao cây đay tăng gấp 2 lần, cùng hàm lượng trên phun cho mía làm tăng chiều dài dóng. Đối với các cây bị đột biến lùn, sử dụng GA làm cây lại cao bình thường.

    Chào tất cả mọi người!

    Với các loại rau quả, việc tăng sản lượng nông sản có ý nghĩa rất quan trọng. Vì vậy ứng dụng chất kích thích sinh trưởng Auxin và GA đang là vấn đề cần ưu tiên nghiên cứu. Thử nghiệm phun dung dịch Auxin hoặc GA trên các giống rau ăn lá đều làm tăng năng suất rất so với đối chứng. Kết quả từ một thí nghiệm, phun GA nồng độ 20 ppm vào ngày thứ 7 và 14 sau khi trồng, năng suất rau xà lách đạt 35 tấn/ha, nhiều hơn so với không phun 10 tấn, tương tự ở rau cải ngọt và một số giống rau khác.

    2. Tăng kích thước và năng sut quả

    Đây là ứng dụng rất quan trọng với các cây ăn quả.  Nhiều nước rtên thế giới, công nghệ sử dụng GA tăng năng suất và chất lượng nho đã được sử dụng phổ biến. Ở Mỹ và Nhật đã bắt đầu dùng GA trong nghề trồng nho từ năm 1952, sử dụng ADHS (Alar) cho nho, táo cũng làm tăng năng suất rõ rệt.

    3. Kích thích sự ra r của cành giâm, cành chiết 

    Ứng dụng cho việc nhân giống vô tính cây trồng, đã thành công trên nhiều loại cây ăn quả, cây công nghiệp, cây cảnh, cây làm thuốc. Chất điều hòa sinh trưởng thường sử dụng nhằm kích thích ra rễ là các Auxin như NAA, AIB, 2,4D…

    Để cành giâm có tỷ lệ sống, khả năng phát triển cao hơn người ta thường sử dụng 3 phương pháp:

    + Nhúng nhanh gốc cành giâm trong chất kích thích ra rễ có nồng độ cao (khoảng 1.000 – 10.000 ppm) trong 3 – 5 giây

    + Phương pháp ngâm lâu gốc cành trong dung dịch loãng (từ vài chục đến vài trăm ppm) trong 12 – 24 giờ

    + Phương pháp phun lên lá thay cho xử lý cành giâm.

    Qua thử nghiệm, phương pháp xử lý nhanh trong nồng độ đặc cho hiệu quả cao hơn nên được sử dụng phổ biến hơn

    4. Điều khin thời gian ng ngh ca cơ quan

    Người ta đã ứng dụng thành công chất điều hòa sinh trưởng để điều khiển thời gian ngủ, nghỉ trên các giống cây lấy củ như khoai tây, hành, tỏi…

    Để phá bỏ trạng thái ngủ nghỉ thường GA sẽ làm mất cân bằng hormon lệch về phía thuận lợi cho sự nảy mầm. Ứng dụng này trên khoai tây đuóc sử ở khá nhiều nước và nước ta. Phá trạng thái ngủ nghỉ cho củ khoai tây thu hoạch vụ Đông để có mầm kịp trồng cho vụ Xuân bằng phun dung dịch GA, số khoai tây được sử lý nảy mầm hơn 90% trong 5-7 ngày.

    Ngược lại để kéo dài thời gian ngủ nghỉ, kìm hãm sự nảy mầm củ khoai tây, các nhà khoa học đã nghiên cứu thành công chất IPCC (Isopropyl chlorocar – baminate), MH hoặc MENA (methyl ester của NAA). Để bảo quản hành, tỏi chống nảy mầm, chống tóp, xử lý MH ở nồng độ 500 – 2500 ppm.

    5. Điều chnh s ra hoa ca cây

    Việc sử dụng cất điều hòa sinh trưởng để kích thích sự ra hoa sớm cũng là một ứng dụng phổ biến.

    Để kích thích dứa ra hoa trái vụ người ta thường sử dụng NAA nồng độ 25 ppm, chất Ethrel (sinh ra khí Ethylen) có thể làm 100% chồi dứa ra hoa, trong khi cùng mùa và cùng giống dứa không xử lý không cây nào ra hoa.

    Phương pháp đơn giản hơn có th dùng đất đèn (Carbua canxi) bỏ nõn dứa hàm lượng 1g, gặp ẩm đất đèn sẽ sinh ra Acetylen kích thích dứa ra hoa.

    Chào tất cả mọi người!

    Với cây táo, nhiều nước dùng Alar (ADHS) làm cây ra hoa sớm với nồng độ 500 – 5000 ppm. Alar cũng có tác dụng tương tự trên các giống chanh, lê, hồng… Tuy nhiên, sử dụng Alar nhiều năm có gây hại cho môi trường.

    Với đu đủ, để kích thích ra hoa sử dụng axit benzitiazon acetic. Ở nồng độ 30 – 50 ppm đu đủ bật ra hoa ở cả những mắt phía dưới, tăng sản lượng quả tới 50 – 70%.

    Người ta cfn sử dụng GA kích thích cho xà lách, bắp cải, xu hào…ra hoa để lấy hạt, nhân giống cho vụ tiếp theo.

    Sử dụng chất Paclobutrazol phun lên ngọn hoặc tưới gốc các loại cây ăn quả như xoài, sầu riêng, nhãn… cho ra nhiều hoa, quả.

    Chất điều hòa sinh trưởng cũng được ứng dụng trong trồng hoa, rút ngắn thời gian ở cây cảnh (cúc, huệ, loa kèn, lay ơn…), tăng hiệu quả kinh tế rất nhiều.

    Phun GA vào giai đoạn hoa bắt đầu hình thành đã làm cho 80% hoa nở tập trung trong thời gian ngắn 15 – 20 ngày, dễ thu hoạch hơn.

    Trong trồng cây ăn quả hay xảy ra hiện tượng ra quả cách năm, một năm được mùa, một năm mất mùa. Để có thu hoạch đều các năm cần hạn chế sự đậu quả của năm ra hoa nhiều. Người ta phun muối của NAA (nồng độ 100 – 500 ppm) hoặc Ethrel (0,1 – 0,2%) vào lúc hoa đang nở rộ hoặc sau đó 1 – 2 tuần, để làm rụng bớt hoa và quả non, số còn lại lớn hơn và năm sau cây lại ra hoa kết quả.

    6. Điều chnh gii tính của hoa

    Nhiều nghiên cứu cho kết quả xử lý GA sẽ kích thích sự hình thành hoa đực, sự phát triển của bao phấn và hạt phấn, ngược lại dùng Cytokynin hoặc Ethrel thì sẽ kích thích hình thành hoa cái. Ở các cây bầu bí, dưa và một số cây hoa đơn tính, xử lý Ethrel nồng độ 50 – 250 ppm tạo ra nhiều hoa cái hơn, tăng hiệu quả rất nhiều. Xử lý MH nồng độ 100 ppm cho cây dưa chuột có tác dụng tương tự.

    7. Hạn chế s rng ca lá, hoa và quả

    Lá, hoa, quả rụng là do hình thành tầng rời ở cuống. Tầng rời hình thành lại do tác dụng của các chất ức chế sinh trưởng như AAB, Ethylen…Để chống lại ảnh hưởng của các chất này có thể dùng các chất sinh trưởng, nhất là Auxin.

    Để hạn chế hiện tượng rụng quả non người ta phun lên nụ hoa hoặc quả non dung dịch GA hoặc Auxin (NAA, 2,4D). Có thể phun các chất kích thích này khi quả lớn để hạn chế rụng quả trước khi thu hoạch. Cam, chanh thường dùng 2,4D nồng độ 8 – 16 ppm, còn lê, táo dùng NAA 10 ppm hoặc dùng ADHS 500 – 2000 ppm.

    8. Tăng đậu qu và to qu không hạt

    Sau khi thụ phấn s hình thành phôi. Phôi sinh trưởng sinh sản ra các chất kích thích sinh trưởng có bản chất Auxin và GA. Các chất này khuếch tán vào bầu nhụy và kích thích bầu lớn lên thành quả. Vì vậy, nếu không được thụ tinh thì hoa sẽ rụng.

    Nếu xử lý bằng Auxin và GA cho hoa trước khi thụ tinh thì có thể thay thế được nguồn Phytobormon nội sinh từ phôi làm cho quả được hình thành mà không cần thông qua thụ tinh, quả có hạt lép hoặc không có hạt. Như đã nói ở trên kích thích sinh trưởng còn có tác dụng hạn chế sự rụng hoa, rụng quả.

    Vậy sử dụng Auxin và GA làm tăng đậu quả và quả không hạt được ứng dụng rộng rãi trên nhiều loại cây trồng như nho, táo, cam, chanh, cà chua, bầu bí….. Với nho, sử dụng GA (5 – 20 ppm), với táo dùng GA (400 ppm, cà chua, bầu bí, có thể sử dụng các Auxin như NAA (20 – 30 ppm), 2,4D ( 5 – 10 ppm), 4-CPA (4 – chlorophenxy acetic acid) nồng độ 15 ppm…

    BÀI VIẾT LIÊN QUAN

    Magiê – Yếu tố trung lượng thiết yếu cho cây trồng

    Tên gọi chung của các loại phân cung cấp Mg2+ cho cây trồng Hàm lượng magiê trong cây gần bằng lưu huỳnh và cao hơn lân. Số lượng magiê trong

    Xem thêm

    Tương lai của ngành hóa chất: Hóa học xanh

    Tương lai của ngành hóa chất: xu hướng Hóa học xanh PGS.TS. Đào Văn Hoằng Vụ Khoa học và Công nghệ – Bộ Công Thương   Đứng trước những thách

    Xem thêm

    Kỹ thuật trồng và chăm sóc ớt giúp người nông dân làm giàu hiệu quả

    Thời gian gần đây, ớt cay được coi là sản phẩm có giá trị kinh tế lớn. Trồng ớt trở thành mô hình làm giàu được nhiều địa phương áp

    Xem thêm

    Đồng – Yếu tố vi lượng giúp cây trồng phát triển tốt

    * Tác động của Đồng đến quá trình sinh lý sinh hóa của cây trồng: Đồng ảnh hưởng đến nhiều qua trình sinh lý sinh hóa của cây như quá

    Xem thêm