Phân bón, hóa chất nông nghiệp chiếm tới 50% chi phí sản xuất nông nghiệp, nếu biết sửu dụng tiết kiệm hợp lý sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao, tuy nhiên do kiến nông dân còn hạn chế nên tình trạng sử dụng bừa bãi, lãng phí còn phổ biến, tình trang này không chỉ lãng phí, kém hiệu quả mà còn gây ô nhiễm môi trường do tồn dư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.
Lãng phí 2 tỷ USD/năm Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, trên cả nước có 26 triệu héc ta đất nông nghiệp, hàng năm tiêu thụ khoảng 10,3 triệu tấn, trong đó 8 triệu tấn từ các doanh nghiệp sản xuất trong nước, còn lại là nhập khẩu.
Tận dụng hiệu quả nguồn phân hữu cơ
Qua nghiên cứu của PGS.TS Phạm Quang Hà và Viện Môi trường nông nghiệp Việt Nam, hằng năm nước ta lãng phí tới 5 triệu tấn phân các loại, thiệt hại ít nhất 2 tỷ USD. Hơn nữa, việc sử dụng phân bón không hợp lý còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng khác như nông dân bón quá nhiều đạm làm chua đất, có thể khiến cây bị chết, gây ảnh hưởng tới năng suất các vụ sau, tích tụ kim loại nặng làm ô nhiễm nguồn nước ngầm, …
Bên cạnh đó, phân bón giả, kém chất lượng vẫn trôi nổi trên thị trường chưa có giải pháp triệt để. Trung bình mỗi năm có tới 3.000 vụ vi phạm về phân bón, thu giữ 1.000 tấn phân bón giả, kém chất lượng. Vẫn có hiện tượng các đại lý phân bón trà trộn hàng giả với hàng thật để kiếm lời trong khi người nông dân không thể kiểm định được chất lượng.
Cần trang bị cho nông dân về đặc điểm phân bón dựa vào điều kiện đất, thời tiết, giống cây trồng mà bón phân cân đối và hợp lý. Ngoài ra cần khai thác, tận dụng hiệu quả các nguồn phân hữu cơ, phế phụ phẩm nông nghiệp vừa làm sạch môi trường chăn nuôi, vừa giảm phát thải khí nhà kính đồng thời cung cấp phân bón cho nông nghiệp. Theo tính toán, với đàn gia súc như hiện naymỗi năm có thể cung cấp khoảng 120 – 150 triệu tấn phân chuồng, tuy nhiên thực tế do hình thức chăn nuôi công nghiệp, không sử dụng chất độn chuồng nên chỉ 30% số đó được sử dụng hiệu quả.
Xử lý nghiêm các cơ cở sản xuất, phân phối phân bón giả, kém chất lượng
Để giải quyết tình trạng trên TS. Nguyễn Việt Bắc, chuyên gia trong lĩnh vực nông nghiệp, các bộ, ban, ngành cần phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường công tác kiểm xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất, phân phối phân bón giả, phân bón kém chất lượng đi đôi với trang bị cho nông dân kiến thức về phân bón, sử dụng phân bón hiệu quả, hợp lý.