GIẢI PHÁP CHỐNG VÓN CỤC TRONG SẢN XUẤT PHÂN BÓN NPK

Vón cục/ kết cục phân bón là một cụm từ chắc hẳn là quá quen thuộc với hầu hết các đơn vị sản xuất phân bón NPK, đặc biệt là trên công nghệ vê viên tạo hạt bằng hơi nước. Có rất nhiều lý do để xảy ra hiện tượng đóng cục, kết tảng trong sản xuất phân bón. Yếu tố chính là do đặc điểm hút ẩm và nước tự do quá nhiều (độ ẩm) trong sản phẩm, nên hiện tượng đóng cục phân bón hợp chất luôn là vấn đề mà các nhà sản xuất đang mong muốn giải quyết. Đặc biệt hiện tượng đóng cục của phân bón chứa hàm lượng nitơ cao, lân cao và hàm lượng NPK cao vẫn là một vấn đề rất đáng lo ngại bởi vì nếu không thể giải quyết được vấn đề đóng cục của sản phẩm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tiêu thụ sản phẩm trên thị trường, cũng như chi phí thu hồi và tái chế sản phẩm. Về vấn đề này không chỉ đau đầu đối với các đơn vị sản xuất phân bón tại Việt Nam mà trên toàn thế giới.

Hình ảnh: Sản phẩm bị muối hoá và đóng cục do chống vón cục không đúng cách

Thực trạng vấn đề chống vón cục trong sản xuất NPK

Hiện nay có rất nhiều đơn vị sản xuất và đưa ra các phương pháp chống vón cục cho phân bón dưới các dạng mỡ (dầu), bột và dạng mỡ kết hợp với bột. Tuy nhiên khi ứng dụng vào trong thực tế vào trong sản xuất thực tế tại Việt Nam vẫn chưa thu được kết quả như mong muốn hoặc không giải quyết được hiện tượng đóng cục, nguyên nhân do các yếu tố sau:

• Mỗi một sản phẩm khi sản xuất ra đều có tính chất và khả năng tự đóng cục khác nhau. Do đó mỗi sản phẩm của mỗi dây chuyền đều phải có chất chống vón cục cũng như quy trình sử dụng chất vón cục phù hợp theo đặc điểm của dây chuyền.
• Không xác định được diện tích bề mặt của hạt phân, cũng như đưa ra các phương án chống vón cục theo sự thay đổi về diện tích bề mặt của sản phẩm, cũng như hàm lượng NPK công bố của sản phẩm.
• Một số đơn vị sản xuất và cung ứng chất vón cục nhưng chưa thực sự hiểu về bản chất trong sản xuất phân bón, không am hiểu về thông số dây chuyền để đưa ra phương hướng sử dụng hiệu quả.

Giải pháp chống vón tối ưu cùng Hisoft

Xuất phát từ thực trạng đó Công ty chúng tôi đã đi tìm hiểu và lựa chọn hợp tác với đơn vị tạo ra sản phẩm chất chống vón cục có chất lượng vượt trội, đi cùng với các giải pháp kỹ thuật trong sản xuất. Qua đó giúp cho các Công ty tại Việt Nam có thể giải quyết triệt để được vấn đề chống vón cục mà vẫn đảm bảo được giá thành cạnh tranh. Và hiện tại Chúng tôi là đơn vị tiên phong tại Việt Nam ngoài việc đưa ra được giải pháp chống vón cục triệt để và đảm bảo được các yếu tố sau:

• Chất chống vón cục an toàn với người sử dụng và môi trường
• 100% thành phần đưa vào không thấm nước (mỡ và bột),
• Chứa thành phần chất chống oxy hóa,
• Chứa thành phần kiểm soát hiện tượng muối hoá và tái kết tinh của phân bón
• Không phản ứng với nguyên liệu dùng trong sản xuất phân bón
• Bột chống vón cục có độ mịn nhất <0.038mm (>400 mesh) và độ ẩm <0.2%

Vậy để phát huy tối đa hiệu quả của chất chống vón cục đối với sản phẩm của Quý Công ty, chúng tôi đưa ra khuyến cáo quy trình sử dụng vào trong sản xuất trên dây chuyền của Quý Công ty:

Điều kiện tối ưu để sử dụng chất chống vón cục

1.1. Độ ẩm sản phẩm phân bón đóng vai trò quan trọng nhất. Đối với sản phẩm có hàm lượng cao hoặc hàm lượng N (đạm) cao cần kiểm soát độ ẩm thấp hơn 1,5%, đối với tổng hàm lượng khoảng 30-40% giữ độ ẩm sản phẩm thấp hơn 2%. Đối với sản phẩm cấp thấp nên giữ sản phẩm có độ ẩm thấp hơn 4%. Nếu độ ẩm càng cao càng giảm hiệu quả khi sử dụng chất chống vón cục.

1.2. Quá trình đóng gói cần lấy hết không khí có trong bao, buộc kín bằng dây rút. Tránh sử dụng các loại túi lót mỏng hoặc bị thủng.

1.3. Sản phẩm khi lưu kho nên được lưu trữ trong kho lạnh và khô, nhiệt độ đóng bao không chênh lệch với nhiệt độ môi trường 5⁰C. Sản phẩm lưu kho tránh tiếp xúc trực tiếp với điều kiện môi trường.

1.4. Sau khi đóng gói thành phẩm không nên chồng lên quá cao. Nếu xếp chồng lên nhau quá cao dễ xảy ra hiện tượng giảm mạnh tính chất cơ lý của hạt hoặc nát hạt tại hàng dưới đáy. Thông thường không quá 4m.

1.5. Các hạt phân bón nên được thống nhất về kích thước hạt trong sản phẩm đã hoàn thành yêu cầu 2 ~ 4.5mm, bề mặt của phân bón càng nhẵn càng tốt, ngoài ra sàng kỹ lưỡng tránh bột mịn của nguyên liệu bám cùng hạt thành phẩm, vì nó sẽ làm tăng điểm tiếp xúc giữa phân bón, giảm hiệu quả chất chống vón cục và tăng mức độ đóng cục sản phẩm.

1.6. Máy phun mỡ và bột sản phẩm nên được che chắn kỹ giảm hiện tượng bụi, hay nguyên liệu của quá trình sản xuất lẫn các thiết bị phun gây tắc và hỏng thiết bị.

Bố trí thiết bị để áp dụng và liều lượng sử dụng

Để đảm bảo hiệu quả của sản phẩm sau khi sử dụng chất chống vón cục thì ngoài việc lựa chọn chất chống vón cục tốt, quá trình lắp thiết bị và sử dụng chất chống vón cục phải đảm bảo được các yêu cầu sau:

• Phun đúng định mức đã quy định
• Phun đồng đều, đảm bảo chất chống vón cục bao bọc tối đa trên bề mặt hạt phân.
• Các thiết bị phun phải được kiểm tra liên tục, đảm bảo suốt quá trình dây chuyền hoạt động thiết bị phun mỡ, bột hoạt động ổn định.
• Thiết bị phun mỡ và bột cách nhau 1 khoảng (thông thường 1.25-2 m) đủ đảm bảo mỡ đã được phủ đều trên hạt phân, nhưng không được quá dài để khô cứng màng mỡ giảm khả năng bám bột và giữ bột của màng mỡ. Do đó tuỳ thiết bị máy đánh bóng của mỗi dây chuyền để bố trí lại tốc độ quay, góc quay và lắp thêm các thanh đảo để đảm bảo nguyên lý trên.

Bảng 1: Thông số máy đánh bóng chuẩn

Khi sản phẩm đã đạt được yêu cầu như trên thì áp dụng quy trình sử dụng chất chống vón cục như sau:

Lượng sử dụng chất chống vón hợp lý

• Đối với sản phẩm có độ ẩm 2≤ M≤2.5 thì sử dụng lượng mỡ là 1.25-2kg/T và bột sử dụng 2-2.5kg/T (1).
• Đối với sản phẩm có độ ẩm 1≤ M<2 thì sử dụng lượng mỡ là 1-1.25kg/T và lượng bột sử dụng là 2kg/T (2)
• Đối với sản phẩm có độ ẩm M <1 thì chỉ cần sử dụng 2kg bột/T (3).

Lưu ý: Sản phẩm mỡ chống vón cục có nguồn gốc là dầu thực vật, được biến tính bằng chất Amin bậc 2, qua đó có khả năng đóng rắn ở nhiệt độ thường, bắt đầu chảy lỏng ở nhiệt độ trên 45⁰C, sản phẩm dạng này sẽ không tan trong môi trường nước nhưng sẽ không còn khả năng tạo màng nếu sản phẩm có độ ẩm quá cao, ngoài ra mỡ có mùi dầu thực vật nên dễ dàng trong quá trình sử dụng. Đối với sản phẩm mỡ này Chúng tôi khuyến cáo không được đun lên quá 80⁰C như vậy sẽ làm biến tính mỡ và không còn giữ được các tính chất mà nhà cung cấp đưa ra.

Đối với từng dây chuyền các đơn vị sản xuất sẽ liên lạc với chúng Tôi sẽ tư vấn phương pháp sản xuất và chống vón cục tối ưu theo điều kiện dây chuyền, nguyên liệu sử dụng và nhà xưởng.

Ks. Nguyễn Viết Giang